Yolsuzluk, hırsızlık ve suistimaller günümüzde kağıt ortamlardan çıkıp elektronik ortama geçmiştir ve artık kamu ve özel kuruluşlardaki verinin tamamına yakını elektronik ortaklarda saklanmaktadır. Bu nedenle elektronik verinin kurtarılması ve güvenliği, suistimal incelemeleri ve anlaşmazlık çözümlerinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Adli Bilişim kısaca, elektronik verilerin mahkemelerde delil olarak kabul edilecek şekilde toplanması ve analizi sürecidir. Tüm sürecin doğru olarak yönetilebilmesi için Adli Bilişim uzmanlarınca uluslar arası prosedür ve metodolojiler kullanılır.
Adli Bilişim uzmanları; yolsuzluk, hırsızlık, dolandırıcılık, düzenbazlık, kriminal hasarlar, tehditle para istenmesi ve şantaj, ticari hukuk, finans ve bankacılık suçları, İnternet bankacılığı dolandırıcıkları, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu ile mücadele, ticari sırların ifşası, zimmet ve elektronik verilerin karıştığı hemen her türlü suçun aydınlığa kavuşturulmasında hayati bir rol üslenirler.
Elektronik deliller yapılarından dolayı kolayca değişebilir veya bozulabilir. Bu nedenle elektronik veri üzerinde uzmanlık gerektiren hassas adli incelemeler bilgisayar teknisyeni veya bilgisayarcı olarak bilinen kişi ve firmaların ellerine bırakılmamalıdır.
Bir Adli Bilişim uzmanı ile bilgisayar teknisyeni arasındaki temel farklar…
Adli Bilişim Uzmanı | Bilgisayar Teknisyeni |
Sadece lisanlı ve uluslar arası mahkemelerce kabul edilmiş yazılım ve donanım kullanır. | Kullanılan araçlar lisanslı olmayabilir. |
Adli Bilişim metodojilerini değerlendirir ve kullanır. | Metodoloji ve belirli prosedürleri kullanmaz. |
Tabi olduğu kanunlara uygun ve etik değerlerle hareket eder. | Kanunları değerlendirmeye almaz. |
Olay yeri incelemelerinde uzman ve eğitimlidir. | Olay yeri incelemelerinde bilgi sahibi değildir. |
Deliller ile oynamaz, deliller değişikliğe uğramaz. | Delilleri değiştirebilir veya bozabilir. |
Deliller mahkemelerce kabul edilir. | Mahkemeler delilleri kabul etmeyebilir. |
Delillerin bire-bir kopyasını uygun şekilde alır, silinen ve eksik dosyaları kurtarır. | Dosya kopyalama yapar, silinmiş ve eksik dosyaları kurtaramaz. |
Konusunda mahkemelerde ifade verecek derece bilgi sahibidir. | Bilişimin diğer alanlarında uzman olabilir fakat bilirkişilik için yeterli değildir. |
Elektronik veri saklama kapasitesine sahip tüm cihazlarla çalışabilir. | Bilgisayarlar haricinde, delil niteliği teşkil edebilecek veri taşıyan cihazları bilmeyebilir. |
Dosya sistemlerinden veritabanlarında, ağ yapılarından işletim sistemlerine, yazılımdan donanıma kadar bilişimin tüm alanlarında bilgi sahibi olmak durumundadır. | Sadece bilişimin eğitimini aldığı belli alanlarında uzmandır. |
Delil bütünlüğünü korur. | Delil bütünlüğünü uygun şekilde koruyamayabilir. |
Kaliteli Adli Bilişim raporları yazabilir. | Standartlara uygun Adli Bilişim raporu yazamaz. |
İstek üzerine deliller üzerinde arama yapılabilecek bir arayüz hazırlayabilir. | Bire-bir kopyalanmış delillerden oluşan bir arama arayüzü hazırlayamayabilir |